Napisanie wartościowej rozprawki nie jest łatwe i wymaga wprawy oraz wyczucia. Trzeba wybrać interesujące zagadnienie i użyć merytorycznych, dobrych argumentów na poparcie tezy, aby przekonać odbiorców do swojego punktu widzenia. O czym szczególnie należy pamiętać przy pisaniu rozprawki? Jakie są jej rodzaje? Jaki układ powinna mieć?
- Co to jest rozprawka?
- Jaki układ ma rozprawka?
- Jakie są typy rozprawek?
- O czym pamiętać, pisząc rozprawkę?
Co to jest rozprawka?
Rozprawka to forma wypowiedzi, stanowiąca rodzaj pracy naukowej, w której rozpatrujemy jakiś problem, starając się czytelnika do czegoś przekonać, coś mu udowodnić, czy też po prostu odpowiedzieć na postawione pytanie. Pisząc rozprawkę, autor musi zająć wobec tematu jasno wyrażone stanowisko, uzasadnione logicznymi argumentami – nie może pozostać neutralny.
Jaki układ ma rozprawka?
Układ rozprawki można podzielić na trzy główne części – wstęp, rozwinięcie i zakończenie. We wstępie należy wprowadzić daną tezę lub hipotezę (o czym więcej jeszcze za chwilę powiemy) oraz zapowiedzieć dalszy tok rozumowania. W rozwinięciu podajemy kolejno argumenty. Zakończenie natomiast powinno podsumowywać te rozważania, wyprowadzać z nich wnioski, formułować sąd i jeszcze raz wyrazić stosunek autora do tezy.
Jakie są typy rozprawek?
Rozprawki możemy podzielić na dwa rodzaje – dedukcyjne i indukcyjne. Rozprawka dedukcyjna ma na wstępie sformułowaną tezę, o której słuszności autor jest przekonany. W rozwinięciu pracy przedstawia on argumenty, by dowieść owej tezy. Rozprawka indukcyjna natomiast polega na tym, że na początku autor stawia hipotezę, czyli twierdzenie nie w pełni uzasadnione, wymagające potwierdzenia. W rozwinięciu powinien podać takie argumenty, by hipotezę dało się przekształcić w tezę, która zostanie zamieszczona w zakończeniu jako wniosek rozważań.
O czym pamiętać, pisząc rozprawkę?
Rozprawka nie musi przedstawiać rzeczywistych poglądów autora na daną kwestię. Niemniej warto argumentować zgodnie ze swoim prawdziwym zapatrywaniem na sprawę. Dzięki temu autor łatwiej zdoła znaleźć przekonujące argumenty i uniknie się wrażenia sztuczności bijącej z tekstu. Kiedy piszemy rozprawkę, najlepiej znaleźć co najmniej trzy argumenty potwierdzające nasz pogląd – tyle wystarczy, by praca nie wydawała się za krótka. Jeżeli jednak przytaczamy argumenty „za” i „przeciw” tezie, warto podać po trzy z każdego rodzaju.
Rozprawka powinna być uporządkowana, mieć wewnętrzny układ i szyk, dlatego wszystkie argumenty, jakie przyjdą nam do głowy, warto najpierw spisać na brudno, a następnie uszeregować według określonego kryterium (stopnia wiarygodności, siły oddziaływania na odbiorcę itp.)
Lepiej jest unikać kwiecistości. Warto pisać w sposób zwięzły. Powinno się też unikać ogólników. Najlepiej, żeby tekst był podzielony na akapity, w ten sposób zwiększa się jego czytelność.
Nie można zlekceważyć wstępu ani zakończenia. Mogą one wydawać się mniej istotne niż merytoryczne argumenty przytoczone w pracy, jednak i one pełnią w niej istotną rolę. Nie tylko stanowią wprowadzenie tezy bądź hipotezy oraz podsumowanie. Spełniają też bardzo ważne zadanie, mianowicie muszą zainteresować odbiorcę. Szczególnie wstęp powinien przykuć jego uwagę i zachęcić do zapoznania się z całością pracy.
